Net als veel anderen denk ik aan het eind van het jaar na over mijn doelen voor het nieuwe jaar. Wat wil ik het aankomende jaar sowieso bereiken? Maar in mijn ogen blijven doelen slechts dromen als je daarnaast niet genoeg aandacht besteedt aan het samenstellen van doelstellingen. Veel mensen hebben geen idee dat er een verschil zit tussen een doel en een doelstelling. En daarom worden doelen vaak niet behaald. In deze blogpost leg ik je uit wat het verschil is tussen doelen en doelstellingen en help ik je om ze zo concreet mogelijk te maken. Zo ga jij knallen in het nieuwe jaar (of op elk willekeurig moment)!
Inhoudsopgave
Het verschil tussen doelen en doelstellingen
Het is goed om te weten dat er een verschil zit tussen doelen en doelstellingen. En doel is iets wat je wil bereiken. Doelstellingen laten zien hoe je dat doel gaat bereiken. Doelstellingen ondersteunen dus een doel en helpen je om dat doel te realiseren. Oftewel, ze maken je doel een stuk concreter.
Misschien is het wel jouw doel om volgend jaar een eigen onderneming op te zetten waardoor je locatie-onafhankelijk kunt gaan werken. Een fantastisch doel, maar hoe ga je dit doel bereiken? Daarvoor stel je dus doelstellingen op. Door goede doelstellingen te formuleren werk je stap voor stap naar je doel toe. En wordt het ook een stuk makkelijker om je doel daadwerkelijk te behalen. Ik laat je verderop in dit artikel zien hoe je dat doet.
Hoe stel je goede doelen?
Voordat je concrete doelstellingen kunt opstellen, zul je dus eerst na moeten denken over je doelen. Goede doelen stellen lijkt heel simpel, maar gaat vaak genoeg fout. Dat kan onder andere komen doordat je:
- Te veel doelen stelt
- Doelen stelt die niet realistisch zijn
- Niet goed nadenkt over wat je écht wilt
- Doelen stelt in het belang van anderen
Er zijn verschillende methodes waarmee je dit kunt voorkomen en een aantal leg ik hieronder uit. Ik wil je wel alvast meegeven dat het altijd belangrijk is om naar je eigen gevoel te luisteren. Doelen moeten je energie geven. Je wilt ze halen omdat je er intrinsiek door gemotiveerd wordt. En omdat ze passen bij je missie en je visie in het leven. Dat is ook nodig, want anders wordt het knap lastig om de eindstreep te halen.
Doelen die je stelt in het belang van anderen en uit angst voor veranderingen zijn bij voorbaat al gedoemd tot mislukken. Dat klinkt misschien hard, maar het is wel zo. Probeer dus vooral doelen te stellen die jou vooruithelpen in het leven. Waarmee je groeit en bloeit. Dan wordt het ook echt leuk en uitdagend om je doel te bereiken.
Lees ook: Voor jezelf beginnen als ondernemer: 12 tips voor een goede start
Doelen stellen volgens de Big 3-methode
Er bestaan zo veel manieren waarmee je doelen kunt stellen. Een van mijn favoriete methodes is de Big 3-methode. Dit is niet echt een bekende methode. Ik heb deze methode ooit eens van een andere ondernemer geleerd (ik weet alleen niet meer wie helaas). Het is een fijne methode, omdat het voorkomt dat je te veel doelen gaat stellen.
De Big 3-methode houdt in dat je slechts drie doelen stelt per jaar, kwartaal, maand, week en dag. Uiteraard ondersteunen de kwartaal-, maand-, week- en dagdoelen de jaardoelen.
Stel dat ik als jaardoel heb gekozen dat ik fitter wil worden. Eén kwartaaldoel van mij kan dan zijn dat ik aan het eind van een kwartaal vijf kilometer wil kunnen hardlopen. Aan het eind van de eerste maand wil ik minimaal 1,5 kilometer kunnen joggen. Mijn weekdoel is dat ik deze week drie hardlooptrainingen doe met behulp van een hardloop-app. En als dagtaak kies ik ervoor om een hardloopschema op te stellen. Daarnaast kan ik bijvoorbeeld als dagdoel hebben dat ik hardloopschoenen bestel en een hardloop-app op mijn telefoon installeer.
Je ziet dat al deze periodieke doelen mijn jaardoel steeds verder opsplitsen in kleinere, behapbare doelen. Zo wordt je grote doel een stuk haalbaarder en overzichtelijker. Als je deze methode gebruikt, zorg er dan wel voor dat je het bij maximaal drie doelen per dag, week, maand, kwartaal of jaar houdt. Anders stel je al snel te veel doelen.
Doelen stellen aan de hand van je levenswiel
Een andere methode is doelen stellen aan de hand van je levenswiel. Zelf ben ik vaak het meest gefocust op nieuwe doelen stellen voor mijn bedrijf. Maar eigenlijk is het zo belangrijk om doelen te stellen op alle vlakken in je leven. Alles in je leven heeft invloed op elkaar. Als je je fit en vitaal voelt, heb je meer energie om te ondernemen. Als je genoeg aandacht besteedt aan persoonlijke ontwikkeling, krijg je vaak een betere relatie met anderen. En ga zo maar door.
Je kunt er daarom ook voor kiezen om doelen te stellen aan de hand van je levenswiel. Een levenswiel ziet er zo uit:
Het idee van een levenswiel is dat je eerst kijkt naar wat voor cijfer je een bepaald gebied in je leven geeft. Geef je zelfontwikkeling bijvoorbeeld een acht? Dan kleur je het wiel op dat vlak in tot acht. Als je dat voor alle gebieden doet, zie je in één oogopslag aan welke levensgebieden je het beste kunt werken. Dan zijn de gebieden waar je het minst op scoort. Je kunt dan doelen voor jezelf opstellen die passen bij die levensgebieden. Probeer niet alle levensgebieden in één keer aan te pakken, want dan probeer je veel te veel in één keer te veranderen. Dat is onhaalbaar. En zoals ik net al schreef, ze hebben ook invloed op elkaar. Dus als jij ervoor zorgt dat je meer ontspannen bent, dan gaat je gezondheid waarschijnlijk ook vooruit. En dit heeft ook weer een positieve impact op de liefde.
Welke categorieën er op je levenswiel staan, kun je zelf bepalen. Op bovenstaand levenswiel staat bijvoorbeeld ondernemen, maar dat is misschien niet van toepassing op jouw leefsituatie. Sommige mensen zetten bijvoorbeeld ook ‘missie’ als categorie neer of ‘leefomgeving’. Het is net wat jij het belangrijkst vindt in je leven.
Als je vindt dat het levenswiel te veel categorieën heeft, kun je ook de lifescan van Kelly Weekers gebruiken. Zij behandelt deze lifescan in haar boek Happy Life 365. Je werkt dan met ‘slechts’ vier categorieën:
- Vitaliteit
- Liefde & relaties
- Werk & carrière
- Jezelf
Je doelstellingen SMART formuleren
Je hebt nu een idee gekregen hoe je je doelen kunt bepalen. En waarschijnlijk merk je ook al dat doelen niet echt tastbaar zijn. Doelen vormen je eindbestemming en doelstellingen je weg ernaartoe. Om van A naar Z te komen, zul je een route moeten uitstippelen. En het liefst doe je dat zo expliciet mogelijk, zodat je niet al te veel hobbels en omleidingen op je weg tegenkomt.
Je kunt hiervoor de SMART-methode gebruiken. SMART staat voor:
- Specifiek
- Meetbaar
- Acceptabel
- Realistisch
- Tijdgebonden
Ik zal je hieronder meer uitleg geven waar SMART voor staat:
Specifiek
Doelstellingen moeten heel duidelijk weergeven waar je naartoe wilt werken. Probeer ze daarom altijd zo specifiek mogelijk te formuleren. Je kunt bijvoorbeeld als doelstelling hebben dat je genoeg klanten wilt hebben. Maar echt specifiek is dit niet. Hoeveel klanten is genoeg? En voor welke dienst of product heb je klanten nodig? Zeg dus niet alleen maar dat je klanten wilt vinden. Maar maak ervan: ‘Op 1 mei wil ik 5 klanten hebben voor mijn 1-op-1-sessies.’ Je kunt deze doelstelling scherper maken door na te denken hoe je dit gaat realiseren.
Lees ook: Onmisbare tools voor digital nomads
Meetbaar
Om doelstellingen te bereiken is het ook belangrijk dat ze meetbaar zijn. Hierdoor weer je waar je naartoe werkt en kun je achteraf makkelijk checken of je een doelstelling hebt behaald. Een meetbare doelstelling is bijvoorbeeld: ‘In één jaar stijgt mijn omzet met 20%.’ Tijdens dit jaar kun je je statistieken in duiken om te zien of je goed op weg bent of niet. Anders kun je bijsturen om deze doelstelling alsnog te behalen.
Acceptabel
Acceptabel (of aanvaardbaar) helpt je om in te laten zien of je doelstellingen echt haalbaar zijn. Stel dat je een reis wilt maken van zes maanden, maar je werkgever geeft je slechts drie maanden onbetaald verlof. Dan is je doelstelling niet acceptabel. (Ik zou zeggen, ga dan vooral locatie-onafhankelijk voor je zelf werken, maar dat is weer een ander topic.) Je moet dus soms ook gewoon rekening houden met de mensen om je heen.
Realistisch
Je kunt in een maand of een jaar vaak meer bereiken dan je zelf denkt. Tegelijkertijd moet je je realiseren dat je ook gewoon maar een mens bent. En dat je nu eenmaal niet in staat bent om altijd maar productief te zijn en doelen af te strepen. Ook externe factoren hebben hier namelijk invloed op. Misschien heb je wel als doel gesteld dat je over drie maanden op wereldreis wilt. Maar met nul euro op de bankrekening en een onderneming in de kinderschoenen is dit waarschijnlijk niet heel haalbaar. Denk daarom bij al je doelstellingen na of ze echt realistisch zijn.
Tijdgebonden
Geef altijd een tijdslimiet aan je doelstellingen. Dit helpt je om je doelstellingen daadwerkelijk te behalen en zorgt ook voor een duwtje in de rug tijdens het proces. Bovendien helpt ook dit je weer om inzicht te krijgen in waar je naartoe werkt. Wil je locatie-onafhankelijk ondernemen? Stel dan bijvoorbeeld als doelstelling dat je over zes maanden je eerste reis maakt als digital nomad. Uitdagend wel, maar zo kom je tenminste wel in actie!
Zoals je ziet zijn er echt verschillen tussen doelen en doelstellingen. Om op de lange termijn je doelen te behalen, is het noodzakelijk om goede doelstellingen te maken. Plan hiervoor vooral eens tijd voor jezelf in. Nestel jezelf lekker op de bank of nog beter: boek een weekendje weg en maak er een korte workation van voor jezelf. Je mag ook altijd met me sparren als je hulp nodig hebt bij het opstellen van je doelen.
