Dit jaar heb ik dus absoluut niet het gevoel dat het jaar al bijna voorbij is. Dat heeft vast te maken met het feit dat ik op het moment dagelijks in het zonnige Thailand aan het werk ben waar – behalve bij de co-working space waar we zitten en de minimarkt om de hoek – geen kerstboom- of versiering te vinden is. Het zou mij daarom ook niet eens verbazen als zelfs oud & nieuw straks compleet aan ons voorbijgaat.
Toch vind ik het altijd belangrijk en ook fijn voor mijzelf om in december eens terug te kijken naar hoe het jaar verlopen is. Want jeetje, ook 2018 was er wel weer een. Een jaaroverzicht over 2018 plaats ik volgende week nog, maar het leek mij ook wel eens leuk om met jullie de 18 lessen die ik leerde tijdens het reizen en werken in 2018 te delen. Als je nooit terugkijkt, leer je tenslotte ook nooit van je fouten. En omdat we dit jaar wel weer wat nieuwe stappen in ons leven hebben gezet, viel er een heleboel te leren.
18 lessen die ik leerde tijdens het reizen en werken in 2018
Hoe lang je ook reist, je ziet nog altijd meer niet dan wel
En weet je, dat is helemaal prima. Inmiddels zijn we ruim twee jaar aan het reizen en als ik eens goed terugblik op die periode, hebben we eigenlijk al zo veel gezien en gedaan. Maar alles bij elkaar genomen is het nog maar een fractie van wat de wereld te bieden heeft. Toch reizen we steeds minder heen en weer om juist goed van het reizen te blijven genieten en het tegenwoordig te kunnen combineren met werk. Daarom zagen we in 2018 ‘alleen maar’ Nieuw-Zeeland en Koh Lanta. Ook heb ik mijzelf aangeleerd dat ik niet altijd alles meer hoef te zien. Wat een contrast is dat met het begin van onze reis in 2016 toen ik juist niets wilde missen. Eerlijk is eerlijk, deze manier van reizen bevalt mij veel beter.
Reizen en digitaal werken is een mooie combinatie, maar ook een lastige
Ik vind het tot nu toe heerlijk om het reizen met online werken te combineren. Het geeft me net dat stukje voldoening dat ik niet zou hebben als ik alleen maar aan het rondreizen ben voor lange tijd. En het werken zorgt er natuurlijk voor dat we kunnen blijven reizen. Maar ik heb in 2018 wel ontdekt dat die twee goed combineren nog best moeilijk is soms. Het kan wel, dat zeker, maar je moet het wel op de manier doen die bij je past. In Nieuw-Zeeland lukte ons het niet om dit op de juiste manier te doen. Daar was het het land ook niet echt naar. Op Koh Lanta, waar we nu zitten, gaat dat combineren veel beter en bevalt het ook echt véél beter. Ik begin nu het gevoel te krijgen dat we onze draai erin beginnen te vinden, dus dat is alvast een goed vooruitzicht voor 2019.
Nieuw-Zeeland is misschien wel écht het mooiste land ter wereld
Natuurlijk kan ik dat pas echt beweren wanneer ik elk land ter wereld zou hebben gezien. En dat is iets waarvan ik weet dat dat nooit gaat gebeuren. Maar Nieuw-Zeeland was wel bizar mooi. Vooral de diversiteit in al die verschillende landschappen, waaronder veel die zo uniek waren. Veel mensen vergelijken het Noordereiland wel eens met het Zuidereiland, maar naar mijn mening kan dat gewoon niet. Ze zijn zo verschillend van elkaar. Maar wat ik wel weet, is dat van alle landen die wij hebben bezocht, de natuur in Nieuw-Zeeland de grootste indruk op ons heeft gemaakt. Op allebei de eilanden.
Rust nemen tijdens het reizen is zo belangrijk
Wat hebben wij onszelf aangedaan in oktober en november, vraag ik mij nu soms af. Op de een of andere manier hadden we het in ons hoofd gehaald dat het ons wel even zou lukken om Nieuw-Zeeland rond te rijden in een busje en tegelijkertijd te werken. En het liefst allebei fulltime. Het zorgde ervoor dat we allebei even helemaal kapot waren. Reismoe. We hadden nergens meer zin in. Sindsdien doen we het op Koh Lanta rustig aan. We werken volgens een vast ritme, in het weekend bekijken we het eiland of gaan we naar het strand en dat is het. En dat bevalt even goed zo. We hebben allebei weer veel meer energie gekregen en willen nooit, maar dan ook nooit meer op de drukke manier reizen als hoe we dat in Nieuw-Zeeland deden.
Ik kan soms minder genieten van het reizen door alles wat ik in de wereld zie
Oké, dit vind ik een lastige om te omschrijven, vooral omdat ik het moeilijk vind om de juiste woorden te gebruiken. Kijk, van het reizen zelf kan ik nog steeds ontzettend genieten. Ik vind het nog altijd geweldig om bijzondere landschappen en culturen te zien en interessante mensen te leren kennen. Maar ik krijg steeds meer moeite met het verschil tussen ‘arm en rijk’. Ik vind het steeds lastiger worden om als ‘rijke toerist’ naar armere landen te gaan. Gewoon omdat ik het niet eerlijk vind dat sommige mensen zó hard moeten werken en daar bijna niets voor terugkrijgen. En natuurlijk weet ik wel dat ze juist ook aan ons kunnen verdienen en ga ik ook liever bij de locals eten dan bij een duur resort om maar een voorbeeld te noemen. En er spelen natuurlijk veel meer factoren in het leven mee die een mens gelukkig maken. Maar toch blijft dat knagende gevoel soms een beetje doorzeuren. Het maakt mij wel heel dankbaar voor wat ikzelf allemaal heb.
Ik ben niet de enige met ‘vliegschaamte’
Een woord dat ik onlangs tegenkwam op Twitter: vliegschaamte. Hoewel het ergens een bizar woord is, vind ik het ook herkenbaar. In 2018 ben ik dat namelijk ook meer gaan ontwikkelen. Ook ik begrijp heus wel dat al dat vliegen ontzettend slecht voor het klimaat is en ik zou er dan ook heel graag wat aan willen doen. Maar dat reizen hè, dat is aan de andere kant ook wel weer mijn leven. En als reisfanaten nemen wij eigenlijk maar héél weinig het vliegtuig (slecht excuus, ik weet het). Om een lang verhaal kort te maken: ik vind het vliegen en het klimaat echt een heel moeilijk onderwerp waar ik voor mijzelf nog steeds niet helemaal een antwoord op heb gevonden in 2018. Misschien in 2019?
Een dag heeft maar 24 uur, ook die van mij
Dit ligt eigenlijk in het verlengde van het reizen en werken combineren en dat ik rust zo belangrijk vind tijdens het reizen. En toch. Als ik dit lijstje volgend jaar weer zou maken, vrees ik dat er een grote kans bestaat dat deze les daar weer in voorkomt. Maar een dag heeft maar 24 uur, ook die van mij. Steevast probeer ik veel te veel in te plannen en te doen. Doe ik wel even, denk ik dan. Om vervolgens tot de conclusie te komen dat de dag véél sneller gaat dan je denkt. En je echt niet alles kunt doen. Ik begin dit feit wel steeds meer te accepteren en mijn tijd anders in te delen. Dus misschien heb ik er in 2018 toch wat van geleerd?
Slapen in een dorm tijdens het reizen? Liever niet meer
Ik begin echt steeds minder met slapen in hostels te krijgen. Toen ik voor de allereerste keer in mijn leven ging backpacken, vond ik het fantastisch. Het was vooral ideaal om gezellige reisgenoten te vinden. En het had waarschijnlijk ook te maken met het feit dat ik alleen was en vier jaar jonger. Nu zie je ons beiden niet zo snel meer in een dorm liggen. We slapen nog steeds wel in hostels, maar we boeken dan altijd een eigen kamer. Maar ook als ik nu alleen zou moeten reizen, zou ik niet zo snel meer op een slaapzaal gaan liggen. Zou dat dan toch komen doordat die 3 in mijn leeftijd steeds dichterbij komt?
Contact houden met thuis is moeilijk, vooral in Nieuw-Zeeland, maar niet minder gemeend
Het nadeel van een lange tijd reizen? Dat je de mensen thuis natuurlijk niet ziet. En contact houden, dat is soms ook nog best lastig. Vooral als iedereen een druk leven heeft en je een gigantisch tijdsverschil hebt. In Nieuw-Zeeland hadden we in de laatste weken een tijdsverschil van 12 uur. Dus gebeurde het regelmatig dat wij een bericht stuurden, we de volgende dag antwoord kregen en wij de dag daarop het pas weer zagen. Of dat er soms nog wel langer tussen zat voor we weer eens contact met mensen hadden. Of dat we zelfs geen bereik hadden. Dat betekent natuurlijk niet dat we de mensen thuis zomaar vergeten. Helemaal niet zelfs. Ergens was 2018 ook niet helemaal het eerste jaar waarin ik dit leerde, maar doordat we deze keer langer dan ooit weg waren en niet altijd internet hadden, merkte ik het des te meer. Tijd om in 2019 er wat aan te gaan doen.
Er is maar één thuis en dat is thuis
Hoewel ik ontzettend graag reis, nog graag wil blijven reizen en nog genoeg van de wereld wil zien, ben ik ergens best blij dat wij in 2019 voor een wat langere tijd terug naar Nederland gaan. Ik heb de mooiste avonturen in 2018 beleefd, maar op sommige moment thuis ook heel erg gemist. En dat is niet iets wat ik in 2019 voor een langere tijd zou willen. Ik wil nog wel eens mopperen op Nederland, maar toch is het mijn thuis en dat zal het ook altijd blijven. Vooral als je onderweg ziet in wat voor situaties anderen leven. Dan leer je de kleinste dingen van thuis weer te waarderen en is Nederland en wonen in de buurt van je familie en vrienden ineens zo gek nog niet.
Er zijn altijd heel veel anderen, maar dat hoeft je niet tegen te houden je dromen waar te maken
Een les die ik keer op keer leer, soms weer vergeet, en dan opnieuw leer, maar deze keer lijk te onthouden: Er zijn heel veel anderen die hetzelfde doen als jij, maar dat hoeft niets te betekenen. Je kan beter van je eigen kracht uitgaan dan jezelf vergelijken met concurrenten. Ik heb een lange tijd gedacht dat ik nóóit helemaal van mijn freelance werk zou kunnen leven. Want er zijn al zo veel anderen die hetzelfde doen. Maar weet je, dat is onzin. Als je goed bent in wat je doet en er volledig voor gaat, wat houdt je dan tegen? Ik ben heel blij dat ik die gedachtegang van ‘niets kunnen betekenen’ heb kunnen veranderen in 2018. Ik kijk nu heel anders tegen mijn werk aan, probeer het op alle vlakken steeds professioneler aan te pakken, en heb daardoor al wat mooie nieuwe projecten mogen starten. En daar ben ik best trots op.
Ik ga liever als ik aan het reizen naar landen met een heel andere cultuur dan naar landen met een cultuur vergelijkbaar als Nederland
Nieuw-Zeeland mag voor mij dan op het moment het mooiste land ter wereld zijn, toch zou ik er op korte termijn niet naar terug hoeven gaan. Want wat ik eerder al in Australië merkte en deze keer ook weer in Nieuw-Zeeland, is dat ik het veel toffer vind om naar landen te gaan waar de cultuur heel anders is. Waar je elke dag weer met verbazing en vol interesse leert hoe mensen op een heel andere manier kunnen leven. Dat is een van de dingen die reizen voor mij zo interessant maakt. In maart gaan we voor 10 dagen naar Oman, en dat zal voor mij weer een eerste kennismaking worden met een heel andere cultuur. Ik kijk er echt al zo naar uit.
Een ritme hebben is ook tijdens het reizen soms héél fijn
Je weet pas wat je mist, als je het niet meer hebt. Of eigenlijk nog meer, als je het daarna wél weer hebt. Nu we op Koh Lanta lekker even een ritme hebben, merk ik pas echt hoeveel ik dat gemist heb in Nieuw-Zeeland. Als ik een paar maanden zou reizen, dan maakt het hebben van wel of geen ritme mij echt geen bal uit. Maar als reizen je leven is en je daarnaast nog voor jezelf werkt, dan is het hebben van een ritme gewoon een must af en toe. Ook als je aan het reizen bent. Het helpt mij om beter te genieten van alles wat we doen. Van zowel het reizen als het werken. Een win-winsituatie.
De wereld is zo groot, en tegelijkertijd zó klein
Even een cliché erin gooien, hoor. Je hoort soms wel van die verhalen van mensen dat ze aan de andere kant van de wereld plotseling een bekend iemand tegenkomen. Dat gebeurde mij dus onlangs in een bar op Koh Lanta. Nou, dan sta je toch echt even héél verbaasd te kijken. De wereld is uiteindelijk dus toch écht klein. En ergens is die gedachte ook wel weer fijn, want het geeft je toch ook het gevoel dat thuis nooit zo heel ver weg is. Soms dan.
Gedachten en gevoelens, ik heb ze uiteindelijk zelf in de hand
Misschien is dit wel de grootste les die ik in 2018 heb geleerd. Ik kan soms best wel onzeker zijn, vooral als het op ondernemen aankomt en mijzelf laten zien. Een gevalletje van dat ik graag denk te weten wat andere mensen (over mij) kunnen denken. En die gedachten kunnen mij heel erg afschrikken. Toch lukt het mij steeds meer om het van mij af te zetten. Hoe? Doordat ik dit jaar heb geleerd dat ik niet voor een ander kan denken en dat ik zelf kan beslissen hoe ik met mijn gedachten en gevoelens omga. Door onder andere te mediteren en een dankbaarheidsdagboek bij te houden. Want die angst, bestaat het wel? Of is het iets wat ik mijzelf aanpraat? Het is voor mij persoonlijk echt een verademing om deze gedachten om te kunnen buigen. Een waardevolle les die ik vanaf nu voor altijd bij me hoop te dragen.
Niets is vanzelfsprekend, al is het soms best fijn als alles werkt
Dat was wel even een flinke les uit het begin van dit jaar, toen wij nog redelijk in de kreukels lagen door het busongeluk dat we een maand eerder hadden gekregen. Heel 2018 heb ik daar nog pijnklachten van gehad in mijn nek. Inmiddels gaat het veel beter, al blijft het een heel gevoelig deel van mijn lichaam en moet ik mijzelf niet te veel pushen om pijn te voorkomen. Maar het is door het jaar heen toch zo nu en dan wel een frustratiepuntje geweest (lees: heel vaak). In het begin had ik er ontzettende moeite mee om het te accepteren en wilde ik niets liever dan zo snel mogelijk van de pijn af. Nu ben ik het gewend om mijn dag eromheen te bouwen en dat geeft ergens toch wel rust. Bovendien heb ik er alle vertrouwen in dat de pijn uiteindelijk wel verdwijnt. Koester dus vooral je gezondheid, want het is echt niet zo vanzelfsprekend.
Als je aan de andere kant van de wereld zit, wordt Europa ineens heel interessant
Een gevalletje van het gras is altijd groener aan de overkant? Nee, dat niet, want ik ben ontzettend blij dat wij in 2018 Nieuw-Zeeland en Koh Lanta hebben mogen ontdekken. Maar op de een of andere manier heb ik pas dit jaar echt ingezien hoeveel mooie plekken Europa wel niet heeft. Een paar jaar geleden wilde ik vooral graag andere werelddelen ontdekken, het liefst zo ver mogelijk van huis. Nu besef ik dat je helemaal niet ver van huis hoeft te gaan om toch heel wat moois te kunnen zien. In 2019 zijn we minimaal zes maanden in Nederland, en ik hoop dan echt wat nieuws te mogen ontdekken, zoals Noord-IJsland of Oost-Europa. Dus, dank je wel andere kant van de wereld. Dank je dat ik Europa veel meer ben gaan waarderen.
Niet alles hoeft nu, morgen is er weer een dag!
Zal het ermee te maken hebben dat we in Thailand zitten en het leven hier een stuk relaxter verloopt? Het is een les die ik in 2018 heb geleerd, maar af en toe nog wel vergeet. En dat is dat niet alles nu hoeft. Ik heb er een handje van om graag alles zo snel mogelijk te doen. Ja, dat werkt dus echt niet, hè. Het heeft soms zelfs tot gevolg dat ik nog minder doe, omdat ik van alles door elkaar probeer te doen. Slechte gewoonte… Daarom heb ik laatst voor mijzelf eens heel goed op papier gezet wat ik allemaal wil doen in 2019. Dit heb ik allemaal onderverdeeld in doelen en bijbehorende taken. En ja, ik heb wat dingen geschrapt. Eindelijk. Het geeft veel meer overzicht, rust en ach, nu weet ik tenminste voor mijzelf dat het echt niet allemaal in januari 2019 al af hoeft te zijn.
